Powered By Blogger

14 Mayıs 2016 Cumartesi

Dostoyevski, sıradan insanlardan yakınıyor...

     Yaşadığımız devir, yeni bir insan tipi üretti. Çıkarcı insan. Temelde ben böyle tanımlıyorum. Aslında bu tip insanları, birden fazla şekilde tanımlayabilirsiniz. Hep banacı insan, diyebilirsiniz mesela. Ya da, benden sonrası tufancı insan da diyebilirsiniz. Hepsini topladığınızda ortaya, sadece kendini düşünen  insan tipi çıkıyor. Dostoyevski bu insanı, “Sıradan insan” olarak tanımlamış. Budala kitabında yapmış bu tanımlamayı. Kitabın çıkış tarihine baktım. 1869. O tarihlerde bile yakınıyormuş Dostoyevski. “Acaba biz yanlış mı düşünüyoruz?” dedim kendime. Hani şöyle bir klasik düşüncemiz var ya. “İnsanlık bu son yüzyılda bozuldu. Teknolojiyle beraber”. Ama öyle değilmiş işte. Dostoyevski bu tanımlamayı 1868’de yapıyor.
dostoyevski

                               DOSTOYEVSKİ’NİN SIRADAN İNSANI, HEP VARDI
     Galiba, insanın var olduğu andan itibaren almak gerekiyor sıradan insanı. Kendi çıkarından başka bir şeyi düşünmeyen insanı. Belki, “Bu yüzyılda fazlalaşmışlar” diyebiliriz. Dostoyevski o zamanın, sıradan insanını anlatan örnekler vermiş. Her şeye faydacılık açısından bakan insanlar, bakın neler diyorlarmış. Mesela, ağaç diken bir insanı şöyle eleştiriyorlarmış. “Tamam güzel. Sen bunu diktin de. Bundan sen faydalanamazsın ki? Bu büyüyesiye kadar, sen toprağın altına girersin” derlermiş. Size hiç yabancı geldi mi? Bana gelmedi. Bu anlatılanın, 1868’de olmasına rağmen. Yüzyıllar geçse de, insan değişmiyor işte. Fütursuzca ağaçlar kesiliyor. Gelecek nesillerin yaşamından çalıyoruz. Ama bu önemli mi sıradan insan için. O, bugününün peşinde.
                               SIRADAN İNSANLARIN OLDUĞU BİR DÜNYA İSTENİYOR
     Yazıya başlarken, “Bu çağ üretti, sıradan insan tipini” dedik ama. İkinci paragrafta ise, bu insan tipinin, insanın var olduğundan beri hayatımızda olduğu kanısına vardık. Şimdi üçüncü paragrafta, bir başka noktaya daha değinmek istiyorum. Evet, sıradan insan tipi hep vardı. Ama bu çağda, herkesin sıradan insan olması için bir çaba harcanıyor. Sıradan insan tipi özendiriliyor, destekleniyor. Neden böyle peki? Eminim Dostoyevski, şimdi yaşasaydı, bunun için de bir şeyler yazardı. Dünyada bu tip insanlar çok olursa, istediğiniz gibi at koşturabilirsiniz. İnsanlığın aleyhine her türlü faaliyeti yapabilirsiniz. Nasıl olsa soran eden, karşı çıkan yok. Küresel yapıların kobayı haline geliyor insanlık işte. Peki sizler neler söylemek istersiniz bu konuda?

Foto kaynak:Pixabay.com


Blog linki:yasamdanyazilar.blogspot.com

10 yorum:

  1. Teknoloji o sıradan insanları, önemli insanlar haline getiriyor. Şuan köşe başlarına, makam koltuklarına vs. yerlere baktığımızda neredeyse hepsini Dostoyevski'nin "sıradan insanlarının" kaptığını görüyoruz. Düşünmeyen, sorgulamayan, sadece tüketmeye dayalı insan türünün yayılmasında, öyle bir toplumun inşa edilmesinde teknoloji büyük pay sahibi. Çünkü her türlü imkanı sunuyor onlara.
    Günümüz toplumu bana zombi filmlerini/dizilerini anımsatıyor açıkçası. Hani önce bir virüs patlak verir ve hızla yayılır ya. İşte o virüs düşünmemeye, sorgulamamaya, sıradan olmaya yöneltiyor insanları ve bu virüs internet aracılığıyla hızla yayılıyor. Kimse önünü alamıyor. İyi dediğimiz insanlar bile bir süre sonra o virüsü kapabiliyor. Bana kalırsa bu sebepten günümüzdeki durum çok daha dehşet verici. Yoksa insanlık tarihinin her döneminde bu tür insanlar var olmuştur, bunda şüphe yok. :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Yazı gibi yorum olmuş. Eline sağlık :)

      Sil
    2. Evet biraz abarttım sanırım, kusura bakma. Kaptırdım kendimi. :)

      Sil
    3. Asla kendine sınır koyma. Dilediğin gibi yaz. Senin yorumun zenginlik katar yazıya :)

      Sil
  2. Serhat ne güzel yazmış.Aynı düşüncedeyim.Lakin hiç bu tiple alakası olmayan ben ve ailemin fertleri, onları bir kademe daha aşağılarda görmek istiyoruz.Tövbe yarabbim diyor ama yine böyle düşünmekten alamıyorum kendimi.Gerçekten yaşamı, vatanında olanları sorgulamayanlara, iç görüsü ve empatisi olmayanlara, bir muhabbet kuşu ile kedi arasında ayrımcılık yapanlara, halkını dilsiz şeytana dönüştürmek isteyenlere, hiç layık olmadığı mevkilerde yüzsüzce duranlara ben insan gözüyle bakmıyorum. İnsan' düşünen hayvan 'ise eğer düşünmezse, çabalamazsa yeni bir ad bulmak gerek ona.Ayy ne güzel sinirlendim Cem kardeşim.Sağol.Bir ricam olacak.Bugün tarihli şiirim, Kıyametle ilgili, inan tam adını unuttum.Onu okur ve tam olarak düşünceni paylaşırsan çok sevinirim.Yine çok mutlu ayrılıyorum buradan.Sevgilerimle güzel bir hafta sonu dilerim.Haaa! bir de kardeşinizin sınav sonucunu öğrendiğinizde bildirirseniz memnun olurum.Hoşça kalın :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ne demek tabi ki düşüncemi paylaşırım :) Sınav sonucu hakkında da bilginiz olacak :) Bu güzel ve sıcacık yorumunuz için teşekkürler ve sevgiler.

      Sil
  3. Pek sinirlendim okurken... Bahsi geçen insanlardan o kadar çok ki çevremde Dostoyevski bugünleri görüyorsa ters dönüyordur yattığı yerde..

    YanıtlaSil
  4. Bu durum rüşvet ve iltimasla da paralel bence. O kadar yayılıyor ki bunlar en dürüst insanların bile boğazlarını urgan gibi sıkıyor. Geçinmek için, yoksul kalmamak için,zor durumlardan kurtulmak için bunlara yöneliyor insanlar. Bu da çıkarcı düşünceyi yayıyor. Bir insan yükselmek için onlarca insanın sırtına çıkıyor. Ve bu o kadar yayıldı ki normal bir şeymiş gibi karşılanıyor.Ve bu son yazdığım da çıkarcılığı sahiden yayıyor. Sadece teknolojiye bağlamamak gerekir bence. Başarılı bir yazı olmuş bu arada. Yorum yapmadan edemedim...

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Katılıyorum. Normal insanlar da yaşam şansı bulamıyor. Mecbur o dünyaya aitmiş gibi davranıyorlar. Yorum icin tesekkürler.

      Sil